Kenmerken
| Adres | Hoge Heijningsedijk ongenummerd |
|---|---|
| Postcode/plaats | 4794 Heijningen |
| Kadastraal bekend | - |
| Huidige functie | Monument |
| Oorspronkelijke functie | Monument |
| Bouwjaar | 1955 |
| MIP-code | BK035-00250 |
Redengevende omschrijving
Historie
Het watersnoodmonument aan de Hoge Heijningsedijk is opgericht ter herinnering aan de 76 inwoners van de gemeente Fijnaart en Heijningen die tijdens de watersnoodramp van februari 1953 zijn omgekomen. In het voetstuk van het monument staat de naam van de soldaat die bij het reddingswerk omkwam: Johannes Everardus Willemsen. Het watersnoodmonument van Henk Etienne werd op 1 februari 1955 onthuld door de toenmalige burgemeester van de gemeente Fijnaart en Heijningen, burgemeester Ter Haar. Het beeld raakte in de loop der tijd door weersinvloeden steeds verder verweerd. In 2008 werd het gerestaureerd en op 1 februari 2009 is het monumunt opnieuw onthuld. Na de gemeentelijke herindeling (1997) nam de nieuwe gemeente Moerdijk de herdenkingen over. Het monument werd uitgebreid voor alle slachtoffers van de nieuwe gemeente. Er werd een namentableau met daarop de 103 namen van de omgekomen inwoners uit de gemeente Moerdijk nabij het bestaande monument geplaatst. Dit tableau werd op 1 februari 2003 tijdens de vijftigjarige herdenking onthuld.
Locatie
Het monument is gelegen aan de Hoge Heijningsedijk te Heijningen, bij de kruising met de Polderstraat.
Architectuur- en kunsthistorische kenmerken:
Exterieur
Het standbeeld is gemaakt door de Delftse beeldhouwer Henk Etienne (1895-1968). Het beeld is vervaardigd uit een Franse kalksteensoort (Euville uit de gelijknamige Franse plaats in Lotharingen). Het stelt een krachtige man voor die een angstige vrouw beschermt tegen een naderend onheil. Op het voetstuk staat de volgende tekst:
OMGEKOMEN BIJ HET REDDINGSWERK
ZIJ DIE OMKWAMEN
BLIJVEN VOORTLEVEN
IN ONZE GEDACHTEN
WATERSNOOD
1 FEBRUARI 1953
SOLDAAT JOHANNES
EVERARDUS WILLEMSEN
GESIGNEERD: MONOGRAM HE.
Het namentableau is uitgevoerd in een rvs-constructie met een Belfast Black granieten steen met daarop alle namen in witte letters uitgeschreven, naar een ontwerp van Quadrant Architecten uit Zevenbergen.
Algemeen belang
Het object is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarde als herinnering aan de watersnoodramp van 1953 en de daaropvolgende wederopbouw. Het heeft kunsthistorische waarde als uniek beeld van kalksteen door H. Etienne.
Bescherming
De bescherming betreft het Watersnoodmonument te Heijningen. De hoofdaspecten van
de monumentaal beschermingswaardige onderdelen die in relatie staan tot de monumentale waarden van het gehele object, zijn opgenomen in de redengevende omschrijving. Toekomstige veranderingen of aanpassingen zullen hieraan getoetst worden
Waarderingscriteria
| Waarderingscriteria | Subcriteria | Omschrijving parameters | Score | Weging | Punten | Toelichting |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Silhoueteffect | Silhouetwaarde | Bijzondere, beeldbepalende betekenis van het object voor het aanzien van zijn omgeving, wijk, stad/dorp of streek | 1 | 2.0 | 2.0 | Bijzondere betekenis ten aanzien van zijn omgeving, echter silhouet beperkt zichtbaar. |
| Subtotaal | 0-6 | 2.0 | ||||
| Ligging | Ensemblewaarde | bijzondere betekenis van het object wegens de hoogwaardige kwaliteit van de bebouwing in relatie tot de historisch-ruimtelijke context | 2 | 0.5 | 1.0 | Gelegen onderaan de Hoge Heijningsedijk, in de kern van Heijningen. |
| betekenis van het object als essentieel (cultuurhistorisch, functioneel en/of architectuurhistorisch en visueel) onderdeel van een complex | 0 | 0.5 | 0.0 | Geen onderdeel van een complex. | ||
| situationelewaarde | Markante ligging | 2 | 0.5 | 1.0 | Het beeld staat langs een hoofdroute aan een kruiding van wegen. Het staat solitair met aan twee zijden vrij zicht en op een kleine verhoging, echter wel onderaan de dijk. | |
| bijzondere betekenis van het object wegens de wijze van verkaveling/inrichting/voorzieningen | 0 | 0.5 | 0.0 | Het object heeft geen invloed op de historische verkavelingsstructuur. | ||
| Subtotaal | 0-6 | 2.0 | ||||
| Vorm | representativiteit | bijzonder belang van het object voor de geschiedenis van de architectuur en/of bouwtechniek en/of het oeuvre van een bouwmeester, architect ingenieur of kunstenaar | 3 | 1.0 | 3.0 | Beeld is vervaardigd door beeldhouwer H. Etienne. |
| esthetische waarde | belang van het object wegens de hoogwaardige esthetische kwaliteiten van het ontwerp | 3 | 1.0 | 3.0 | Het beeld is vervaardigd uit Euville kalksteen. Het stelt een krachtige man voor die een angstige vrouw beschermt tegen een naderend onheil. Op het voetstuk staat tekst geschreven. | |
| materiaalgebruik en ornamentiek | belang van het object wegens het bijzondere materiaalgebruik, de ornamentiek en/of monumentale kunst | 3 | 1.0 | 3.0 | Het beeld is een kunstobject uit euville kalksteen. | |
| gaafheid/herkenbaarheid | belang van het object wegens de materiële, technische, constructieve en/of architectonische gaafheid en/of herkenbaarheid | 3 | 1.0 | 3.0 | Het beeld is redelijk gaaf en herkenbaar en in goede staat. In 2008 is het gerestaureerd en in 2003 is het uitgebreid met een namentableau. | |
| zeldzaamheid | belang van het object/complex wegens absolute zeldzaamheid in architectuurhistorisch, bouwtechnisch, typologisch of functioneel opzicht | 3 | 1.0 | 3.0 | Het beeld is uniek in de gemeente Moerdijk. | |
| Subtotaal | 0-15 | 15.0 | ||||
| Cultuurhistorie | cultuurhistorische waarde | belang van het object als bijzondere uitdrukking van (een) culturele, sociaaleconomische, bestuurlijke/beleidsmatige, geestelijke, geografische, landschappelijke, historisch-ruimtelijke, technische en/of typologische ontwikkeling(en) | 3 | 2.0 | 6.0 | Als bijzondere uitdrukking van de watersnoodramp, centraal punt t.b.v. herdenking. |
| innovativiteit | belang van het object wegens innovatieve waarde of pionierskarakter | 0 | 1.0 | 0.0 | Geen innovatieve waarde. | |
| herinneringswaarde | belang van het object wegens bijzondere herinneringswaarde | 3 | 2.0 | 6.0 | Zeer hoge herinneringswaarde aan de watersnoodramp in 1953. | |
| Subtotaal | 0-15 | 12.0 | ||||
| Functie | authenticiteit | belang van het object als nog goed herkenbare uitdrukking van de oorspronkelijke of een belangrijke historische functie | 3 | 2.0 | 6.0 | Nog in gebruik als herdenkingsmonument. |
| Subtotaal | 0-6 | 6.0 | ||||
| Totaal | 0-48 | 37.0 | ||||
