Rijksmonumenten en gemeentelijke monumenten.
Moerdijk is een veelzijdige gemeente met polders, lieflijke dorpen en stadjes vol historie. Een groot deel van die historie blijft leven en is zichtbaar in monumenten. Met de ‘forten aan het open water’ maakt de gemeente deel uit van de Zuidwaterlinie - Stelling van Willemstad. Wilt u meer weten over de (ontstaans-) geschiedenis van de gemeente Moerdijk, kijk dan in de Canon van Moerdijk. Wat u nu kunt beleven of bezichtigen is te zien op de website van de Visit Moerdijk.
In de gemeente Moerdijk zijn verschillende gebieden en objecten beschermd. Deze staan vermeld in het Erfgoedregister.
Wilt u werkzaamheden gaan uitvoeren aan een rijksmonument of een gemeentelijk monument of in of rond de Vesting Willemstad, kijk dan op onze pagina over Monumenten of neem voor meer informatie contact op met Annemiek van der Made (telefoonnummer: 14 0168) van team Veiligheid, Vergunningen, Toezicht en Handhaving van de gemeente Moerdijk. U kunt ook langskomen op het gemeentehuis. U kunt van tevoren een afspraak maken. Zij is contactpersoon van de gemeentelijke monumentencommissie.
Belangrijke en actuele informatie is te lezen op de website Monumenten.
Rijksmonumenten
Door het Rijk zijn enkele Rijksmonumenten aangewezen. Deze kunt u bekijken in het Rijksmonumentenregister.
Meer informatie over een omgevingsvergunning voor monument of beschermd stadsgezicht Willemstad vindt u op de pagina omgevingsvergunning voor monument of beschermd stadsgezicht Willemstad.
Gemeentelijke monumenten
Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Moerdijk heeft verschillende objecten aangewezen als gemeentelijk monument. Lees verder over de gemeentelijke monumenten.
Meer informatie over een omgevingsvergunning voor monument of beschermd stadsgezicht Willemstad vindt u op de pagina omgevingsvergunning voor monument of beschermd stadsgezicht Willemstad.
Bekijk ook de Erfgoedverordening van gemeente Moerdijk op Overheid.nl.
Beschermd stadsgezicht Willemstad
Daarnaast heeft het Rijk de vesting van en het gebied rondom Willemstad aangewezen als beschermd stadsgezicht. In de documenten onder aan deze pagina is een kaart te zien.
- Meer informatie over een omgevingsvergunning voor monument of beschermd stadsgezicht Willemstad vindt u op de website van gemeente Moerdijk.
- Begrenzing beschermd stadsgezicht Willemstad
Cultuurhistorie en Cultuurnota
Toelichting cultuur en erfgoednota
Met de cultuur- en erfgoednota gemeente Moerdijk ‘De kracht van cultuur en erfgoed benutten’, heeft de gemeente Moerdijk de ambities, doelen en acties vast voor de komende jaren op het gebied van cultuur en erfgoed vastgelegd. De cultuur- en erfgoednota moet inwoners, bedrijven en organisaties duidelijkheid geven wat de kaders zijn van het cultuur- en erfgoedbeleid tot 2027 en welke financiële regelingen daarbij horen. De Cultuur- en erfgoednota 2024-2027 is als PDF te lezen.
Het doel van de nota is het beter benutten van de kracht van cultuur en erfgoed:
- Drie pijlers Sociaal – verbinden: Verbinden doen vooral de medewerkers van tientallen verenigingen met duizenden leden en vrijwilligers in onze gemeente. Zij zorgen ervoor dat cultuur en erfgoed in Moerdijk beleefd en behouden kunnen worden.
- Economie en toerisme – beleven: Het aanwezige erfgoed en de culturele activiteiten daaromheen vanuit onze inwoners vormen een aantrekkelijke leefomgeving die zowel inwoners als bezoekers volop kunnen beleven.
- Ruimte - behouden Tenslotte kunnen cultuur en erfgoed alleen voor verbinding zorgen en beleefd worden als het “behouden” blijft.
Cultuurhistorische waardenkaart Moerdijk
De Cultuurhistorische waardenkaart Moerdijk (CHW) is te raadplegen via Arcgis. De inventarisatie is te zien op de thematische kaart en de waardering is af te lezen op de waarderingskaart. Hierop zijn ook de rijks- en gemeentelijke monumenten te raadplegen.
- De CHW is gebaseerd op de eerste inventarisatieronde uit 2014. Dit is na te lezen in de cultuurhistoriekaart toelichting 2014. De waardering van de bekende cultuurhistorische objecten, uitgevoerd in 2024, is in het Rapport CHW Moerdijk te lezen. Beide documenten geven een mooi beeld van het bijzonder erfgoed van de gemeente Moerdijk.
- De waardering van de bekende cultuurhistorische objecten, uitgevoerd in 2024, is in het Rapport CHW Moerdijk te lezen.
- Het erfgoedbeleid is vastgelegd in het Uitvoeringskader erfgoed.
- Wettelijk moet er een Erfgoedregister gemeente Moerdijk zijn. Deze informatie is ook opgenomen in de Cultuurhistorische waardenkaart.
Archeologie
Heb je altijd al alles willen weten over de rijke archeologische geschiedenis van Moerdijk? Lees de publieksbrochure die hoort bij de nieuwe archeologische beleidskaart.
Op een archeologische waardenkaart zijn alle archeologische vindplaatsen vastgelegd. Maar ook waar kans is op het aantreffen van ‘nieuwe’ archeologische resten.
De nieuwe Moerdijkse archeologische beleidskaart moet opgenomen worden in het Omgevingsplan. Dit geeft aan in welke gevallen er een archeologische onderzoeksplicht ontstaat. Op dit moment gelden de archeologische dubbelbestemmingen uit de bestemmingsplannen en in sommige gevallen kan geanticipeerd worden op de nieuwe archeologiekaart.
Voor informatie over de nieuwe beleidskaart neem contact op met Annemiek vd Made of stuur mail naar info@moerdijk.nl.
Er is veel gevonden in de gemeente Moerdijk. In de publieksbrochure nemen we je mee langs de archeologische vindplaatsen in onze gemeente. Bijvoorbeeld in de oude stadskernen, en Zevenbergen (kasteeltuinen) of Het Mannetje van Willemstad dat gevonden is in het Hollandsch Diep nabij de Volkeraksluizen.
- Bijlage 1 beleidsregels Update Uitvoeringskader deel archeologie
- bijlage 2 RAAP toelichting_6065_ACOOS_20230511
- Publiekssamenvatting RAAP arch. kaart 5-2023
Wanneer archeologisch onderzoek noodzakelijk is
Er zijn door de regio-archeologen richtlijnen ontwikkeld waar archeologische onderzoeken aan moeten voldoen. U kunt dit nalezen en documenten downloaden via de website van RWB. Kijk naar downloads naar: “regionale richtlijnen archeologisch onderzoek”. Tevens is duidelijk uitgelegd de werkwijze rondom het archeologisch proces. Lees hiervoor het document: “het archeologisch proces uitgelegd RWB”. Via de website van de RWB is de archeologische beleidskaart van de gemeente Moerdijk te downloaden. Kijk onder het kopje: Nieuwe werkomgeving.
De nieuwe Moerdijkse archeologische beleidskaart moet opgenomen worden in het gebiedsdekkend Omgevingsplan. Dit geeft aan in welke gevallen er een archeologische onderzoeksplicht ontstaat. Op dit moment gelden de archeologische dubbelbestemmingen uit het tijdelijke Omgevingsplan (voormalige bestemmingsplannen) ook nog. In sommige gevallen kan geanticipeerd worden op de nieuwe archeologiekaart.
Zonnepanelen
Steeds meer mensen plaatsen zonnepanelen. In veel gevallen kan dat zonder vergunning. Maar voor het plaatsen van zonnepanelen op monumenten of op gebouwen in het beschermd stadsgezicht van Willemstad gelden bijzondere regels. In de meeste gevallen is wel een omgevingsvergunning nodig. Om snel de vraag te kunnen beantwoorden of de omgevingsvergunning kan worden verleend, is er een zonnepanelenbeleid vastgesteld.
Dit zonnepanelenbeleid geeft locaties aan waar zonnepanelen wel of niet gewenst zijn en zo ja, welke criteria gelden. Het betreft beleid voor alle objecten binnen het beschermd stadsgezicht Willemstad en alle rijks- en gemeentelijke monumenten in de gemeente.
De vesting is verdeeld in gebieden en voor elk gebied en voor monumenten, zijn criteria vastgesteld voor het plaatsen van zonnepanelen. Sommige gebouwen zijn uitgesloten, dat betekent dat hier geen zonnepanelen op mogen worden gebouwd. U kunt de criteria voor uw adres opvragen via info@moerdijk.nl. Geef in de mail het adres aan waar het om gaat. U krijgt dan de gebiedscriteria toegestuurd. Vervolgens kunt u zelf, of samen met uw bouwkundige adviseur, een inschatting maken of uw bouwplan goedgekeurd kan worden door de commissie visuele omgevingskwaliteit.
Bekijk hieronder de kaart van Willemstad
Visie vestingwerken Willemstad en Klundert
In 2018 heeft de gemeenteraad de visie vestingwerken vastgesteld. Aanleiding om deze visie vast te laten stellen is dat er een basis nodig is voor de instandhouding van de verdedigingswerken van Klundert en Willemstad. Hierop is nu het gemeentelijk onderhoudsbeleid gebaseerd.
De Stenen Poppen in Klundert zijn recent gerestaureerd en voor de openbare ruimte eromheen is een inrichtingsplan uitgevoerd. Er is een coupure gemaakt in de vestingwal en is voorzien van een uitkijksteiger, de informatieborden zijn uitgebreid, er zijn picknickplekken gerealiseerd en er is een fietsenstalling gemaakt.
Een ander resultaat uit het uitvoeringsplan is een wandelroute langs de inundatiewerken van Willemstad. Om de vesting te verdedigen zijn in en om Willemstad allerlei werken aangelegd om het gebied rondom de stad bij gevaar onder water te kunnen zetten. Op weinig plekken zijn de werken zo goed bewaard gebleven als in Willemstad. Door de vertegenwoordigers van de Heemkundekring ‘de Willemstad’ en de stadstafel is een wandelroute gemaakt en er is aan de Landpoortstraat een informatiepaneel geplaatst.
Als laatste onderdeel zal bastion Groningen Willemstad een opknapbeurt krijgen. De voorbereidingen hiervoor zijn gestart.
De brochure is verkrijgbaar op verschillende plekken in Willemstad waaronder het Mauritshuis en digitaal op de website van Visit Moerdijk.