Kenmerken
| Adres | Markt 19 |
|---|---|
| Postcode/plaats | 4761 CE Zevenbergen |
| Kadastraal bekend | - |
| Huidige functie | Kerk |
| Oorspronkelijke functie | Kerk |
| Bouwjaar | 1929-30/1954 |
| MIP-code | BK130-000971 |
Redengevende omschrijving
Historie
De Rooms-Katholieke kerk H. Bartholomeus is gebouwd in 1929-30 door architect J. Stuyt, de toren is in 1954 door W.J. Bunnik ontworpen en de ramen zijn van J. ten Horn. De huidige kerk had een voorganger die in 1836 in gebruik werd genomen.
Locatie
Centraal gelegen aan het Marktplein.
Architectuur- en kunsthistorische kenmerken:
Exterieur
De Rooms-Katholieke kerk (1929-1930) met romaniserende elementen (de rondbogen, de kruisvorm van de plattegrond) is een driebeukige kruiskerk met een smal en lager, rechtgesloten koor. De zijbeuken bestaan uit twee dwarsgerichte kapellen met daaraan een kleine halve ronde kapel. Aan beide zijden een transept met aanliggende ondiepe kapellen. Achter koor en transept een omvangrijke dienstruimte met souterrain. Aan de rechter voorgevel een toren met vierkante opbouw en uivormige spits (1954) en aan de linker voorgevel een veelhoekige kapel.
Het gebouw is opgebouwd uit baksteen met decoratief witwerk onder de dakranden en in de portaalomlijstingen en voorzien van zadeldaken gedekt met leien en enkele kleine dakkapellen. De gevels zijn voorzien van boogramen en rondboog ingangen met witwerk en relief.
De voorgevel bestaat uit een driedelig portaal met daarboven een groot rond venster. In het portaal een reliëf met het offer van Isaac (mogelijk uit de 16e eeuw). De dwarsgerichte kapellen van de zijbeuken zijn voorzien van halfronde raampartijen. Aan de rechter zijbeuk een moderne lage aanbouw. De voorgevels van de transepten zijn voorzien van dezelfde halfronde raampartijen. De toren heeft een plaquette (d.d. 28-5-1954) en inscriptie bij deur (HUIS VAN GOD HEMELPOORT).
De stijl van de kerk is expressionisme, waarbij functie ondergeschikt is aan vorm.
Algemeen belang
Het object is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarde als kerk. Het is beeldbepalend met een opvallend silhouet, centraal gelegen aan het marktplein. Het heeft architectuurhistorische waarde als kerk met neoromaanse elementen en onder andere een reliëf.
Bescherming
De bescherming betreft het pand Markt 19 te Zevenbergen. De hoofdaspecten van de monumentaal beschermingswaardige onderdelen die in relatie staan tot de monumentale waarden van het gehele object, zijn opgenomen in de redengevende omschrijving. Voor het pand Markt 19 te Zevenbergen gaat het om relevante onderdelen van het exterieur en (delen van) aanzichten die vanuit openbare ruimten zichtbaar zijn, in dit geval van het hoofdgebouw het vooraanzicht (noordwestzijde), beide zijaanzichten (noordoost- en zuidwestzijde), het achteraanzicht (zuidoostzijde) en de genoemde elementen in de redengevende omschrijving.
Toekomstige veranderingen of aanpassingen zullen hieraan getoetst worden.
Waarderingscriteria
| Waarderingscriteria | Subcriteria | Omschrijving parameters | Score | Weging | Punten | Toelichting |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Silhoueteffect | Silhouetwaarde | Bijzondere, beeldbepalende betekenis van het object voor het aanzien van zijn omgeving, wijk, stad/dorp of streek | 3 | 2.0 | 6.0 | Beeldbepalend, opvallend silhouet met toren met uivormige spits. |
| Subtotaal | 0-6 | 6.0 | ||||
| Ligging | Ensemblewaarde | bijzondere betekenis van het object wegens de hoogwaardige kwaliteit van de bebouwing in relatie tot de historisch-ruimtelijke context | 3 | 0.5 | 1.5 | Gelegen aan het historische marktplein van Zevenbergen. |
| betekenis van het object als essentieel (cultuurhistorisch, functioneel en/of architectuurhistorisch en visueel) onderdeel van een complex | 0 | 0.5 | 0.0 | Geen onderdeel van een complex. | ||
| situationelewaarde | Markante ligging | 3 | 0.5 | 1.5 | Gelegen aan het centrale plein van Zevenbergen. | |
| bijzondere betekenis van het object wegens de wijze van verkaveling/inrichting/voorzieningen | 1 | 0.5 | 0.5 | Gelegen aan het historische marktplein van Zevenbergen en wijkt iets af van de historische verkavelingsstructuur. | ||
| Subtotaal | 0-6 | 3.5 | ||||
| Vorm | representativiteit | bijzonder belang van het object voor de geschiedenis van de architectuur en/of bouwtechniek en/of het oeuvre van een bouwmeester, architect ingenieur of kunstenaar | 3 | 1.0 | 3.0 | Kerk uit de interbellumperiode van J. Stuyt en J. Bunnik met neoromaanse elementen en mogelijk 16e eeuws relief. |
| esthetische waarde | belang van het object wegens de hoogwaardige esthetische kwaliteiten van het ontwerp | 3 | 1.0 | 3.0 | Een driebeukige kruiskerk met smal en lager, rechtgesloten koor. Tegen het transept zijn ondiepe kapellen gebouwd. De zijbeuken bestaan uit dwarsgerichte kapellen met halfronde raam partijen. Het driedelig portaal wordt geflankeerd door een veelhoekige kapel en de gebouwde toren met uivormige spits. Achter het koor en transept bevindt zich een omvangrijke dienstruimte met souterrain. De kerk is voorzien van rondboogramen, en -ingangen en van zadeldaken met leien gedekt en opgetrokken in baksteen. | |
| materiaalgebruik en ornamentiek | belang van het object wegens het bijzondere materiaalgebruik, de ornamentiek en/of monumentale kunst | 3 | 1.0 | 3.0 | Er zijn diverse sierelementen in het gebouw verwerkt, zoals decoratief witwerk onder de dakranden en portaalomlijstingen en rondboogramen en -ingangen, het relief en de uivormige spits. | |
| gaafheid/herkenbaarheid | belang van het object wegens de materiële, technische, constructieve en/of architectonische gaafheid en/of herkenbaarheid | 2 | 1.0 | 2.0 | De kerk is redelijk gaaf en herkenbaar en in goede staat. De kerk is tijdens WOII beschadigd waarna de toren is vervangen. | |
| zeldzaamheid | belang van het object/complex wegens absolute zeldzaamheid in architectuurhistorisch, bouwtechnisch, typologisch of functioneel opzicht | 2 | 1.0 | 2.0 | Lokaal redelijk zeldzaam als kerk uit de interbellumperiode. | |
| Subtotaal | 0-15 | 13.0 | ||||
| Cultuurhistorie | cultuurhistorische waarde | belang van het object als bijzondere uitdrukking van (een) culturele, sociaaleconomische, bestuurlijke/beleidsmatige, geestelijke, geografische, landschappelijke, historisch-ruimtelijke, technische en/of typologische ontwikkeling(en) | 3 | 2.0 | 6.0 | Als bijzondere uitdrukking van geestelijke ontwikkeling. |
| innovativiteit | belang van het object wegens innovatieve waarde of pionierskarakter | 0 | 1.0 | 0.0 | Geen innovatieve waarde. | |
| herinneringswaarde | belang van het object wegens bijzondere herinneringswaarde | 2 | 2.0 | 4.0 | Herinnering aan kerk als functie en aan WOII. | |
| Subtotaal | 0-15 | 10.0 | ||||
| Functie | authenticiteit | belang van het object als nog goed herkenbare uitdrukking van de oorspronkelijke of een belangrijke historische functie | 3 | 2.0 | 6.0 | Nog in gebruik als kerk. |
| Subtotaal | 0-6 | 6.0 | ||||
| Totaal | 0-48 | 38.5 | ||||
