Kenmerken
| Adres | Barlaaksedijk ongenummerd |
|---|---|
| Postcode/plaats | 4793 Standdaarbuiten |
| Kadastraal bekend | - |
| Huidige functie | Restanten sluis (doorlaat) |
| Oorspronkelijke functie | Sluis (schutsluis) |
| Bouwjaar | 1760 |
| MIP-code | BK035-02490 |
Redengevende omschrijving
Historie
De Keenesluis is een voormalig schutsluis met aflaatkanaal. De sluis is een onderdeel van de afdamming van de Mooie Keene uit 1760. Ter plaatse van de voormalige schutsluis stroomde de Barlake, die verbond de Mark met de Dintel. Smalle schepen met voornamelijk vlas aan boord werden bij de Keenesluis geschut. Het aflaatkanaal is later aangelegd, de bijbehorende sluiswachterswoning is inmiddels afgebroken.
Locatie
Gelegen in de Barlaaksedijk, nabij Barlaaksedijk nr. 4.
Architectuur- en kunsthistorische kenmerken:
Exterieur
Uit handgevormde gele IJsselsteentjes gemetselde schutsluis met rechte hoge kolk oplopend met de dijk. Het geheel is in slechte staat onder andere de deuren ontbreken, maar de voormalige schutsluis is nog goed te herkennen. Tenminste 3 hardstenen slagstijlen met één ophangbeugel voor de sluisdeur wijzen daarop. Het metselwerk van de oude schutsluis vertoont oplopend met de dijkhoogte: vlechtwerk en de sluismuren zijn allen gedekt geweest met natuurstenen platen. Vermoedelijk is aan het begin van de 20ste eeuw, het aflaatkanaal in de schutsluis aangelegd, in de vorm van een uit machinaal vervaardigde donkerbruine baksteen gemetselde muur, waarin nog een restant van een houten deurtje (wachter) zit. Ook dan wordt het schutsluisje nog gebruikt: haalpennen zijn voor die functie in de muur mee gemetseld. Het deel van het aflaatkanaal onder de verbrede brug heeft een plafond van wulfmuren met ijzeren kubbestijlen, een techniek die in deze streek weinig werd toegepast. Op de dijk staat nog een verroest en verbogen hekwerk van gewalst ijzer uit het begin van de 20ste eeuw, gelijktijdig neergezet met de uitvoering van het aflaatkanaal. De zuidwest zijde van de schutsluis is geheel aangepast aan de huidige inlaatfunctie van de sluis, maar ook hier zijn de handgevormd.
Algemeen belang
Het object is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een technische en waterstaatkundige ontwikkeling.
Bescherming
De bescherming betreft de sluis in de Barlaaksedijk te Standdaarbuiten. De hoofdaspecten van de monumentaal beschermingswaardige onderdelen die in relatie staan tot de monumentale waarden van het gehele object, zijn opgenomen in de redengevende omschrijving. Voor de sluis in de Barlaaksedijk te Standdaarbuiten gaat het om de onderdelen die zichtbaar zijn, in dit geval zowel de zuidwestzijde, m.u.v. de betonnen moderne onderdelen, als de noordoost zijde van de sluis en de genoemde elementen in de redengevende omschrijving. Toekomstige veranderingen of aanpassingen zullen hieraan getoetst worden.
Waarderingscriteria
| Waarderingscriteria | Subcriteria | Omschrijving parameters | Score | Weging | Punten | Toelichting |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Silhoueteffect | Silhouetwaarde | Bijzondere, beeldbepalende betekenis van het object voor het aanzien van zijn omgeving, wijk, stad/dorp of streek | 0 | 2.0 | 0.0 | Bijzondere betekenis ten aanzien van zijn omgeving, echter silhouet niet zichtbaar. |
| Subtotaal | 0-6 | 0.0 | ||||
| Ligging | Ensemblewaarde | bijzondere betekenis van het object wegens de hoogwaardige kwaliteit van de bebouwing in relatie tot de historisch-ruimtelijke context | 2 | 0.5 | 1.0 | Onderdeel van het waterstraatkundige systeem. |
| betekenis van het object als essentieel (cultuurhistorisch, functioneel en/of architectuurhistorisch en visueel) onderdeel van een complex | 2 | 0.5 | 1.0 | Functioneel onderdeel van het waterstraatkundige systeem. | ||
| situationelewaarde | Markante ligging | 0 | 0.5 | 0.0 | Gelegen in de dijk. | |
| bijzondere betekenis van het object wegens de wijze van verkaveling/inrichting/voorzieningen | 1 | 0.5 | 0.5 | Als onderdeel van het afwateringssysteem is de sluis gerelateerd aan de verkaveling en inrichting van het land. | ||
| Subtotaal | 0-6 | 2.5 | ||||
| Vorm | representativiteit | bijzonder belang van het object voor de geschiedenis van de architectuur en/of bouwtechniek en/of het oeuvre van een bouwmeester, architect ingenieur of kunstenaar | 2 | 1.0 | 2.0 | 18e eeuwse sluis. |
| esthetische waarde | belang van het object wegens de hoogwaardige esthetische kwaliteiten van het ontwerp | 1 | 1.0 | 1.0 | Een gemetselde sluis van gele Ijsselsteentjes. | |
| materiaalgebruik en ornamentiek | belang van het object wegens het bijzondere materiaalgebruik, de ornamentiek en/of monumentale kunst | 1 | 1.0 | 1.0 | Gele ijsselsteentjes en natuurstenen onderdelen. | |
| gaafheid/herkenbaarheid | belang van het object wegens de materiële, technische, constructieve en/of architectonische gaafheid en/of herkenbaarheid | 2 | 1.0 | 2.0 | Bouwjaar 1760. Diverse aanpassingen o.a.s een aflaatkanaal naast de sluis en sluisdeuren ontbreken. | |
| zeldzaamheid | belang van het object/complex wegens absolute zeldzaamheid in architectuurhistorisch, bouwtechnisch, typologisch of functioneel opzicht | 3 | 1.0 | 3.0 | Oude sluis is zeldzaam in Moerdijk. | |
| Subtotaal | 0-15 | 9.0 | ||||
| Cultuurhistorie | cultuurhistorische waarde | belang van het object als bijzondere uitdrukking van (een) culturele, sociaaleconomische, bestuurlijke/beleidsmatige, geestelijke, geografische, landschappelijke, historisch-ruimtelijke, technische en/of typologische ontwikkeling(en) | 3 | 2.0 | 6.0 | Als bijzondere uitdrukking van zowel een historische-ruimtelijke en waterstraatkundige als technische ontwikkeling. |
| innovativiteit | belang van het object wegens innovatieve waarde of pionierskarakter | 0 | 1.0 | 0.0 | Geen innovatieve waarde. | |
| herinneringswaarde | belang van het object wegens bijzondere herinneringswaarde | 0 | 2.0 | 0.0 | Geen bijzondere herinneringswaarde. | |
| Subtotaal | 0-15 | 6.0 | ||||
| Functie | authenticiteit | belang van het object als nog goed herkenbare uitdrukking van de oorspronkelijke of een belangrijke historische functie | 3 | 2.0 | 6.0 | Goed herkenbaar als voormalige sluis |
| Subtotaal | 0-6 | 6.0 | ||||
| Totaal | 0-48 | 23.5 | ||||
