Start proefdetectie explosieven WO II in centrum Zevenbergen

Bombardementen

In de Tweede  Wereldoorlog (WOII) is Zevenbergen meerdere malen het doelwit geweest van bombardementen en beschietingen. In 1940  waren het Duitse bommenwerpers die Zevenbergen onder vuur namen. Tijdens de bevrijding in 1944 zijn ook geallieerde bommen op Zevenbergen gevallen. Een deel van de munitie uit de bombardementen en overige gevechtssituaties is niet tot ontploffing gekomen. In de loop der tijd is een deel van de blindgangers – bij de wederopbouw en bij nieuwe bouwplannen – al opgeruimd. Maar de kans is groot dat er nog steeds in de haven explosieven onder de grond zitten.

Risico’s 

Dat is op zichzelf geen probleem. In heel veel plaatsen in Nederland zijn nog grote hoeveelheden zogenaamde conventionele explosieven onder de grond aanwezig. Zolang de grond niet wordt geroerd is de kans dat deze spontaan ontploffen verwaarloosbaar. Ook in Zevenbergen is dat risico nihil. In de gedempte haven bevinden zich sowieso geen explosieven, omdat de grond pas in 1970 is gestort. Wel kan het zijn dat er in de bodem onder de oude haven bommen zijn ingeslagen. Omdat het voor het werk aan de heropende haven op sommige plaatsen nodig is om dieper te graven dan de oorspronkelijk bodem – bijvoorbeeld waar damwanden moeten worden geplaatst  – kan het zijn dat de werkzaamheden in zogenaamd  ‘verdacht gebied’ plaatsvinden. Op die plekken zijn mogelijk extra maatregelen nodig tijdens of voorafgaand aan het werk aan de haven om eventueel aanwezige explosieven onschadelijk te maken. Het is daarom belangrijk om een goed beeld te krijgen van waar zich explosieven bevinden.

Historisch onderzoek

Om een goed beeld te krijgen is eerst een uitvoerig historisch onderzoek uitgevoerd door een gespecialiseerd bureau. De onderzoekers hebben op basis van historische bronnen in kaart gebracht waar in Zevenbergen bommen zijn terecht gekomen, om welke types het gaat en wat de verwachte inslagdieptes daarvan zijn. De onderzoekers concluderen dat het waarschijnlijk is dat er op en rond de haven nog niet-ontplofte explosieven aanwezig zijn. In totaal zijn onder meer ruim 50 zware bommen (>500 pond) op Zevenbergen gevallen, zowel Duitse als geallieerde. Daarnaast zijn er vele geschutgranaten op Zevenbergen terecht gekomen. De ervaring leert dat gemiddeld zo’n 10% procent van de munitie uit die tijd blindgangers waren.

Veldonderzoek

Om veilig te kunnen werken, allereerst voor werknemers die straks aan de slag gaan in de haven, maar ook voor de panden in de omgeving wil de gemeente in beeld hebben of er nog explosieven aanwezig zijn, hoeveel en op welke plek. Dat gebeurt met een geavanceerd detectiesysteem op basis van kleine gerichte boringen.  Met deze zogeheten sonderingen kan een gedetailleerd beeld verkregen worden van het hele werkterrein op het haventracé tot een diepte van zo’n 15 meter (de diepte die maximaal bereikt wordt bij het plaatsen van de damwanden).  Om vast te stellen of deze detectiemethode ook daadwerkelijk de juiste resultaten met de juiste detaillering  oplevert en niet verstoord wordt door omgevingsfactoren worden eerst een aantal proefdetecties gedaan. Die vinden plaats in de week van 18 januari. Als blijkt dat de proefdetecties de juiste inzichten opleveren, kan het hele haventracé in kaart gebracht worden. Dat onderzoek neemt in totaal zo’n twee maanden in beslag en zal dan in de loop van het jaar plaatsvinden. Op basis van de hoeveelheid en de locatie van de eventuele explosieven wordt vervolgens bepaald wat de beste werkwijze is om deze te verwijderen.